Üveit

Üveit Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Üveit, gözün orta tabakası olan üveanın iltihaplanması durumunu ifade eder. Üvea, iris (göz bebeği etrafındaki renkli kısım), silye cisimciği ve koroid (retinanın beslenmesini sağlayan damar ağı) gibi yapıları içerir. Üveit, göz sağlığını ciddi şekilde etkileyebilen ve tedavi edilmediği takdirde kalıcı görme kaybına yol açabilecek bir durumdur. Bu makalede üveitin ne olduğu, nedenleri, belirtileri, tanı yöntemleri ve tedavi seçenekleri ele alınacaktır.

Üveitin Türleri

Üveit, iltihabın hangi üvea bölümünde meydana geldiğine bağlı olarak farklı türlere ayrılır:

1. Anterior Üveit (Ön Üveit):

   • En yaygın üveit türüdür.
   • İris ve silye cisimciklerini etkiler.
   • Belirtiler arasında gözde kızarıklık, ağrı, ışığa duyarlılık ve bulanık görme yer alır.

2. Intermediate Üveit (Orta Üveit):

   • Silye cisimciğini ve vitrea (gözün jöle kıvamındaki iç kısmı) içerir.
   • Görme alanında lekeler, dalgalanmalar ve floaters (göz içinde süzülen küçük noktacıklar) görülebilir.

3. Posterior Üveit (Arka Üveit):

   • Gözün arka bölümünü, özellikle koroid ve retina yapısını etkiler.
   • Görme keskinliğinde azalma, renk algısında bozulma ve görme kaybı yaşanabilir.

4. Panuveit:

   • Üveanın tüm katmanlarını (anterior, orta ve posterior) etkileyen yaygın bir üveit türüdür.
   • Belirtiler türüne bağlı olarak değişiklik gösterir ve genellikle daha ciddi bir durumu ifade eder.

Üveitin Nedenleri

Üveit, çeşitli faktörlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıkabilir. Başlıca nedenler şunlardır:

• Otoimmün Hastalıklar:

  • Romatoid artrit, spondiloartrit, sarcoidoz ve Behçet hastalığı gibi bağışıklık sistemi ile ilişkili hastalıklar üveite neden olabilir.

• Enfeksiyonlar:

  • Bakteriyel (örneğin, tüberküloz), viral (örneğin, herpes simpleks), fungal ve paraziter enfeksiyonlar üveite yol açabilir.

• Travma:

  • Gözde alınan darbeler veya yaralanmalar üveit gelişimine neden olabilir.

• Diğer Nedenler:

  • Kanserler, ilaç reaksiyonları ve genetik faktörler de üveitin tetikleyicileri arasında yer alabilir.

Üveitin Belirtileri

Üveit belirtileri, iltihabın tipi ve şiddetine göre farklılık gösterebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:

• Göz Kızarıklığı: İltihaplanan göz bölgesinde belirgin bir kızarıklık fark edilir.
• Göz Ağrısı: Üveit sırasında gözde hafif veya şiddetli ağrı hissedilebilir.
• Işığa Duyarlılık (Fotofobi): Parlak ışıklar gözde rahatsızlık yaratabilir.
• Bulanık Görme: Görme kalitesinde azalma ve bulanıklık meydana gelebilir.
• Floaters (Görme İçinde Süzülen Noktalar): Göz içinde hareket eden küçük noktacıklar veya çizgiler görülebilir.
• Görme Alanında Daralma: Özellikle posterior üveitte, görme alanında bölgeler kapanabilir.

Üveit Tanısı

Üveitin doğru şekilde teşhis edilmesi, uygun tedavi yöntemlerinin belirlenmesi açısından kritik öneme sahiptir. Tanı sürecinde şu yöntemler kullanılır:

• Göz Muayenesi:

  • Oftalmoskopi ve slayt lambası (slit lamp) ile gözün detaylı incelenmesi.

• Görme Testleri:

  • Görme keskinliğinin değerlendirilmesi ve görme alanının ölçülmesi.

• İmaj Testleri:

  • Optik koherens tomografi (OCT), fluorescein anjiyografi gibi ileri görüntüleme teknikleri kullanılarak gözün yapısal detayları incelenir.

• Laboratuvar Testleri:

  • Altta yatan otoimmün ya da enfeksiyöz sebepler, kan testleri ve biyopsilerle incelenir.

Üveit Tedavi Yöntemleri

Üveit tedavisi, iltihabın nedeni, türü ve şiddetine göre farklılık gösterir. Temel tedavi yöntemleri şunlardır:

• Kortikosteroidler:

  • İltihaabı azaltmak için göz damlaları, oral tabletler veya enjeksiyonlar şeklinde kullanılır.

• İmmünsüpresif İlaçlar:

  • Bağışıklık sisteminin aşırı tepkisini kontrol altına almak için kullanılan ilaçlardır.

• Antibiyotik/Antiviral/Fungal Tedaviler:

  • Enfeksiyon kaynaklı üveitlerde, spesifik mikroorganizmalara yönelik tedaviler uygulanır.

• Dilatör Damla Kullanımı:

  • Göz bebeğinin genişletilmesiyle ağrının azaltılması ve göz içi akışkanının dengelenmesi sağlanır.

• Cerrahi Müdahale:

  • Şiddetli vakalarda, göz içi basıncını kontrol altına almak veya görme kaybını önlemek için cerrahi işlemler gerekebilir.

Üveitin Komplikasyonları

Tedavi edilmediği veya kontrol altına alınmadığı takdirde üveit ciddi komplikasyonlara yol açabilir:

• Glokom: Göz içi basıncının artması sonucu görme sinirine zarar verme riski.
• Katarakt: Göz merceğinin bulanıklaşması.
• Makula Ödemi: Görmenin merkezi kısmında şişlik ve bozulma.
• Görme Kaybı: İltihabın kalıcı hasara yol açması durumunda.