Arpacık Hastalığı: Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri
Arpacık, tıp literatüründe "hordeolum" olarak adlandırılan ve göz kapağının kenarında oluşan acil bir enfeksiyon ya da iltihaplanma durumudur. Genellikle kırmızı, şiş ve ağrılı bir şişlik olarak kendini gösteren arpacık, günlük yaşamı olumsuz etkileyebilir.
Arpacık Nedir?
Arpacık, göz kapağındaki yağ bezlerinin veya kılların bulunduğu foliküllerin bakteriyel enfeksiyon sonucu iltihaplanması sonucu ortaya çıkar. En sık Staphylococcus aureus bakterisi tarafından tetiklenir. İki tür arpacık vardır:
- Dış Arpacık (External Hordeolum): Göz kapağının kenarında, genellikle kirpiklerin bulunduğu bölgede oluşur.
- İç Arpacık (Internal Hordeolum): Göz kapağının iç kısmında, yağ bezelerinin bulunduğu bölgede meydana gelir.
Belirtileri Nelerdir?
Arpacık belirtileri genellikle şunlardır:
- Kızarıklık ve Şişlik: Göz kapağının kenarında kırmızı, şiş ve hassas bir bölge oluşur.
- Ağrı: Özellikle dokunulduğunda veya göz kırktığında ağrı hissedilir.
- Göz Kızarıklığı: Etkilenen gözde genel bir kızarıklık gözlemlenir.
- Aşırı Göz Yaşı: Enfeksiyon nedeniyle gözde aşırı yaşama olabilir.
- Kırmızı Nokta: Şişkinliğin merkezinde beyaz veya sarımsı bir noktacık görülebilir.
Nedenleri Nelerdir?
Arpacık oluşumunun başlıca nedenleri şunlardır:
- Bakteriyel Enfeksiyon: Özellikle Staphylococcus aureus bakterisi, yağ bezelerini enfekte ederek arpacık oluşumuna yol açar.
- Hijyen Eksikliği: Ellerini yeterince yıkamayan veya gözlere dokunma alışkanlığı olan kişilerde risk artar.
- Kontakt Lens Kullanımı: Temiz olmayan ellerle lens takmak veya lenslerin doğru şekilde temizlenmemesi enfeksiyon riskini artırır.
- Göz Makyajının Bulaşması: Kirli makyaj malzemelerinin kullanımı bakteriyel enfeksiyon riskini yükseltebilir.
- Bağışıklık Sisteminin Zayıflaması: Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde enfeksiyon riski artar.
Tedavi Yöntemleri
Arpacık tedavisi genellikle evde uygulanabilecek yöntemlerle desteklenir, ancak ciddi vakalarda doktora başvurmak önemlidir.
-
Sıcak Kompres Uygulaması:
- Günde birkaç kez, 10-15 dakika süreyle temiz bir bezle sıcak kompres yapmak, iltihabın dağılmasına ve şişliğin azalmasına yardımcı olabilir.
-
Temizlik:
- Göz kapaklarını düzenli olarak temizlemek için ılık su ve nazik bir sabun kullanmak enfeksiyonun yayılmasını önleyebilir.
-
Antibiyotik Krem veya Merhem:
- Doktor tarafından reçete edilen antibiyotik kremler, bakteriyel enfeksiyonun kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.
-
Ağrı Kesiciler:
- Gerekirse, ağrı ve iltihaplanmayı azaltmak için reçetesiz satılan ağrı kesiciler kullanılabilir.
-
Cerrahi Müdahale:
- Nadir durumlarda, arpacık iyileşmediği takdirde veya büyük bir şişlik oluşturduğunda, cerrahi olarak boşaltılması gerekebilir. Bu işlem genellikle lokal anestezi altında yapılır.
Önleme Yolları
Arpacık oluşumunu önlemek için aşağıdaki önlemler alınabilir:
- Ellerin Düzenli Yıkanması: Ellerinizi sık sık ve doğru şekilde yıkamak bakteriyel enfeksiyon riskini azaltır.
- Makyaj Malzemelerinin Temizliği: Makyaj malzemelerini düzenli olarak temizlemek ve paylaşmamak enfeksiyon riskini düşürür.
- Kontakt Lens Hijyeni: Kontakt lens kullananların, lenslerini doğru şekilde temizlemeleri ve saklamaları önemlidir.
- Göz Makyajından Kaçınma: Arpacık oluşumu sırasında göz makyajından kaçınmak iyileşme sürecini hızlandırır.
- Bağışıklık Sistemini Güçlendirme: Dengeli beslenme, yeterli uyku ve stresten kaçınma bağışıklık sistemini güçlü tutar.
Ne Zaman Doktora Başvurmalı?
Arpacık genellikle evde tedavi edilebilir, ancak aşağıdaki durumlarda doktora başvurmak gereklidir:
- Arpacık birkaç gün içinde iyileşmezse.
- Şişlik ve kızarıklık gözde yayılıyorsa.
- Görme bozuklukları yaşıyorsanız.
- Arpacık tekrarlayan bir hale gelmişse.
- Şiddetli ağrı veya genel halsizlik hissediyorsanız.
